‘Gouda moet meer doen voor mensen met energiearmoede’. Dat zegt voorzitter van de Goudse SP-afdeling Robert Brand in Wie Kent Gouda, waar hij zaterdag sprak over het in Goudse meldpunt ‘Ik betaal me blauw’ en het landelijke energiemeldpunt van de partij. ‘De verhalen die eruit komen zijn zorgwekkend tot schrijnend'. Het gesprek, in het programma van 4 februari, is terug te luisteren als podcast Gouwestad Regio).
‘Er zijn mensen die mazzel hebben omdat hun contract nog een jaar vast ligt, maar die geen idee hoe het daarna verder gaat', zegt Brand. 'Er zijn mensen die zeggen, ik heb een variabel contract en kan nog interen maar hoe lang nog? En er zijn mensen die letterlijk zeggen ik red het niet meer en draai de verwarming uit en mijn kind van tien ligt onder drie dekens in een koud huis.’
Terwijl iedereen volgens Brand de problemen kon zien aan komen.´ In april vorig hoorden wij al van mensen, dat ze net uitkwamen met de energietoeslag van het rijk. En toen waren de prijzen lager dan nu en de winter was mild. Maar in het coalitieakkoord van de gemeenteraad stond niets, en Gouda kwam pas in december met een winterplan.’ Daarbij krijgen mensen die tot 130 procent van de bijstandsnorm verdienen, extra geld van de gemeente.
Lapmiddelen
‘Lapmiddelen’ noemt Brand dit, net als de landelijke toeslag van 1300 euro. 'Brievenbusborstels en tochtstrips kunnen helpen maar de toeslag is subsidie voor energiemaatschappij en lost het probleem niet op. De energie moet weer genationaliseerd worden, de privatisering heeft niet gewerkt. Nog zo’n winter en we zijn meer kwijt aan compenseren dan we hebben opgehaald bij de verkoop.’
Daar kan een gemeente niets aan doen, dat beseft Brand, daarom voorzien hij en zijn partijleden de landelijke SP van de ervaringen van burgers, zodat de partij zich hiervoor kan inzetten in het parlement en in onderhandelingen met minister Jetten (energie). ‘Andere partijen baseren zich op een papieren werkelijkheid. Wij werken met echte ervaringen.’
Gouds Isolatieplan te beperkt
Maar Gouda kan volgens hem wel méér doen, zoals sociale huurwoningen sneller isoleren. 'De plattegrond slaat geel en rood uit van de huizen met een (laag) D-, E- en F-energielabel, naar onze schatting 600 corporatiewoningen. Vaak sociale huurwoningen, soms verwaarloosd in onderhoud. De corporaties kunnen meer doen, ook al zijn er voor hen ook beperkingen. Maar Gouda komt met een isolatieplan, waarbij die woningen pas in 2024 aan de beurt zijn.’
‘Aan de andere kant wordt 7,5 miljoen euro gereserveerd voor renovatie van het stadhuis op de Markt, waarvan ruim 4 miljoen voor isolatie. Dat is mooi en goed, maar de prioriteiten zijn niet op orde. Wij zeggen, stop die 4 miljoen in verbetering van die sociale huurwoningen, ga met corporaties in gesprek om de huren niet te verhogen. Dat stadhuis komt later wel.’
Agenderen en samenwerken met de PvdD
Daar kan de SP Gouda in de gemeenteraad zelf niets tegen doen, want ze heeft geen zetels: na een intern conflict vorig jaar, deed de partij niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. De signalen die de SP in de stad oppikt, speelt ze door aan de Partij voor de Dieren, met wie ook wordt samengewerkt op een dossieer als achterstallig onderhoud in huurwoningen, bijvoorbeeld in het Gloriantplantsoen. In 2026 wil de partij weer meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen.
Aan de Provinciale staten verkiezingen van 15 maart doet de partij wel mee. Brand hoopt dat de Gouwenaars dat ook doen: ‘bij de gemeenteraadsverkiezingen kwam iets meer dan de helft naar de stembus. In Korte Akkeren ging één op de drie naar de stembus, in oud Achterwillens en Oosterwei bleef zes op de tien mensen thuis. Mensen hebben het gevoel dat het niet uitmaakt of je gebeten wordt door de hond of kat, waarom ze mee zouden doen.'
SP strijd tegen 'fundamenteel onrecht'
Toch zouden mensen er volgens hem goed aan doen hun stem te laten horen. 'Er is alom armoede, energiearmoede, menstruatiearmoede, de mensen verdienen gewoon te weinig geld. Nederland is een verschrikkelijk rijk land, met aan de ene kant bittere armoede en aan de andere kant obscene welvaart: voedselbanken krijgen steeds meer klanten, het aantal miljardairs stijgt nog steeds. Dat vinden wij een fundamenteel onrecht waartegen we zowel plaatselijk als landelijk blijven strijden. Politiek en economie is een verdelingsvraagstuk.'