Veel Nederlanders willen Oekraïners opvangen in huis. Payam Najafpour (34) uit Iran wenst het iedere vluchteling toe. Hij noemt zijn half jaar bij de Goudse familie Schonewille bepalend voor zijn inburgering in Nederland, al was het 'soms best moeilijk'. Wout Schonewille is ook positief: 'Je kijkt in een spiegel, hij leert van ons en wij van hem: veel geld verdienen is niet nodig als je genoeg hebt om het fijn te hebben met familie en vrienden.' Hij waarschuwt wel dat niet iedereen geschikt is om vluchtelingen op te vangen. 'Dat is helemaal niet erg, er zijn genoeg andere manieren om te helpen.'
De twee begroeten elkaar thuis bij Schonewille als oude vrienden. Payam bracht hier in 2016 een half jaar door, na vier jaar omzwervingen langs diverse AZC's. Ze kenden elkaar van de kerk in Gouda en het ex-raadslid Schonewille (CU) en echtgenote Annelies hoefden niet lang na te denken toen ze zagen dat het niet goed ging met Payam. Het echtpaar ving eerder ook pleegkinderen op, dus het huis was er al op ingericht.
De Iraniër is een politieke vluchteling. Hij moest zijn uitspraken tegen de frauduleus verlopen verkiezingen bekopen met gevangenisstraf en marteling 'met veel bloed en zo' vertelt hij terloops. Hij kwam vrij doordat hij beloofde zich niet meer uit te spreken, maar de overheid bleef intimiderend - ook tegen zijn jongere broer en moeder. Onderduiken in Iran bleek onleefbaar zodat een vluchtplan werd bedacht. 'Je kunt alleen maar illegaal vluchten', zegt Wout stellig bij een vraag over de manier waarop dat gebeurde.
Snelle inburgering
'Het was niet zo'n leuke tijd', zegt Payam verontschuldigend als hij geen foto's blijkt te hebben van de tijd die hij doorbracht in diverse asielzoekerscentra. Hij is blij dat de noodopvang bestaat. 'Je hebt een bed, een kamer en eten, maar je hebt niks te doen en je hoort alleen maar nare verhalen van anderen.' Zolang een vluchteling niet tot Nederland is toegelaten, mag hij niet werken of Nederlands leren. 'Ik was bij Wout soms wanhopig, omdat ik al vier jaar in Nederland woonde en geen Nederlands sprak.'
Payam kreeg bij de familie Schonewille alle tijd om te wennen, bijvoorbeeld aan het ritme van de maaltijden. Zoals het ontbijt om zeven uur. 'Ik mocht best om acht uur komen, maar ze maakten me wel duidelijk dat ik dan alleen zou zitten.' Elke week kookte hij een keer Iraans voor de familie. Verder werd streng de hand gehouden aan het spreken van Nederlands. Daar is hij nu dankbaar voor: 'Ik deed de inburgeringscursus waar drie jaar voor staat in een half jaar.'
Van elkaar leren
Waar Payam moeilijk aan kan wennen is de bureaucratie in Nederland, al doet hij zijn best om zijn kritiek positief te verpakken. De Nederlandse gewoonte om op tijd te komen als je iets afspreekt, heeft hij zich aardig toegeëigend, ook al had hij vanmorgen de trein gemist. Hij zegt zelfs blij te zijn met die structuur. Het helpt hem ook nu hij een baan heeft bij een bouwmarkt in de regio. De kunstzinnige Payam denkt al verder: hij wil een bedrijfje in kunst beginnen. Het nummer van de Kamer van Koophandel heeft hij al.
Schonewille juicht die plannen toe: 'Payam was soms zo down, dat hij moeilijk in actie kwam. Wij leerden ook van hem: je krijgt een spiegel voorgehouden en merkt dat lang niet alles wat wij doen of gewoon vinden zinnig is.' Hij noemt als voorbeeld de Nederlandse instelling om een zo hoog mogelijke studie te doen en veel geld te verdienen. 'Payam is gelukkig als hij genoeg verdient om gezellig met zijn familie te kunnen leven én van alles een feest maken'. 'Als ik een nieuwe mobiel koop, trakteer ik mijn familie en vrienden', vertelt Payam lachend.
Kolonisten van Catan
Na zes maanden was de formule uitgewerkt en vertrok Payam 'in goed overleg'. Hij woont inmiddels met zijn moeder en broer in Schiedam. Liefst zou hij terug willen naar Gouda, waar hij nog regelmatig bij de Schonewilles is, niet alleen tijdens de feestdagen. 'Er wordt nog steeds fanatiek Kolonisten van Catan gespeeld dat Wout of zijn zoon Boaz meestal wint', zegt Payam plagend. De periode van samenwonen hadden ze geen van beiden willen missen.
Ze reageren heel verschillend op het warme welkom dat Nederland de Oekraïners bezorgt. Payam is blij voor hen, al bezorgen de vluchtbeelden hem soms weer nachtmerries. Hij hoopt dat ze direct veel contact met Nederlanders zullen hebben om in te burgeren. Schonewille staat er dubbel tegenover. Ook hij is blij met alle acties, maar vindt het jammer dat 'andere vluchtelingen dat welkom niet kregen. Dat zijn ook mensen die van huis en haard verdreven zijn.' Hij doelt onder meer op de kritiek die nog in december vorig jaar in de stad klonk, toen Gouda 100 vluchtelingen uit een land als Syrië opving op een asielboot.
Payam en zijn moeder bij Schonewille thuis
Elke week kookte Payam Iraans
Payam leert vlechten van dochter des huizes