Gaat de Goudse gemeenteraad akkoord met het plan van het COA voor opvang van asielzoekers, dan komen er maximaal 800 mensen te wonen in het kantoorgebouw De Goudse Poort. Dat wordt een een mix van asielzoekers, en Goudse woningzoekenden als studenten en spoedzoekers. Dat vertelde Annette Bos van het COA aan de raad, die haar en de andere COA-woordvoerders en een afgevaardigde van pandeigenaar Breevast bedolven met vragen.
De drie vleugels van het pand moeten elk een eigen groep gaan huisvesten, en op de begane grond is ruimte voor werkplaatsen en sociale bedrijven, waar de asielzoekers werk- en leerervaring kunnen opdoen. Zo kunnen ze vast inburgeren, ook al komt lang niet iedereen uiteindelijk in Gouda te wonen. Wat dat betreft blijft de wettelijke taak gelden die ook Gouda heeft voor de opvang van statushouders, mensen uit andere landen die hier toegelaten worden.
Het COA heeft op andere plaatsen ervaring opgedaan, vertelde Peter Zwaan, locatiemanager van een asielzoekerscentrum in Utrecht, waar ook studenten wonen. Het COA wil in Gouda deels flexibele opvang: 300 tot 600; zijn er minder asielzoekers, dan kunnen spoedzoekers zoals gescheiden mensen, of jongeren die uit huis willen op die plekken terecht. Voorheen werden AZC’s gesloten, en had het COA de grootste moeite nieuwe centra te vinden als de vluchtelingenstroom weer toenam.
'Tijdelijk' dertig jaar
Ook de omgeving van het gebouw zal worden aangepakt, met aandacht voor sport en recreatie. Eerdere pogingen voor huisvesting in het gebouw te maken leden schipbreuk, omdat de woningcorporaties het bedrijventerrein in de huidige vorm ongeschikt vonden voor woningbouw. ‘Terwijl het pand technisch geschikt is, zo zei Marc Brentjes van Breevast. ‘De Omgevingsdienst Midden Holland heeft dat al eerder vastgesteld.’
COA wil het pand 30 jaar gaan gebruiken. ‘Er moet geel geïnvesteerd worden om het pand geschikt te maken, het staat 15 jaar leeg’, zei Annette Bos. Als de raad toestemming geeft om het plan door te zetten, zoekt het COA zoekt partners om de plannen verder te ontwikkelen. ‘Dat creëert draagvlak’. Ze weet nog niet of ze het pand gaat kopen of huren ‘beiden zijn bespreekbaar’.
Politie in 2025 op sterkte
Uit welke landen de asielzoekers komen, kon Bos nu nog niet te zeggen. Het pand staat al 15 jaar leeg en zal eerst -circulair- verbouwd gaan worden. ‘Het is op zijn vroegst in 2024 bewoonbaar.’ Het wordt een mix van statushouders, mensen die afgewezen zijn maar nog niet uitgezet, en asielzoekers wier aanvraag om te blijven nog beoordeeld moet worden.
Veel vragen gingen over de veiligheid zowel in als om het pand. In het gebouw zijn 24/7 beveiligers van het COA aanwezig. De veiligheid buiten valt onder de politie ‘die best krap zit qua capaciteit’, gaf burgemeester Pieter Verhoeve toe ‘maar die wordt nu op sterkte gebracht en zal dat rond 2025 zijn’.
Budgetneutrale asielopvang
Ook de kosten kwamen aan bod: een stad die een azc huisvest, krijgt een compensatie hiervoor. ‘Uitgangspunt van het rijk is dat asielopvang budget neutraal moet zijn voor een gemeente’. Daarom zijn er diverse regelingen voor de kosten van onderwijs aan asielzoekerskinderen. Voor jeugdzorg, die sinds een aantal jaren door gemeenten zelf moet worden betaald, is ook een extra tegemoetkoming van het rijk beschikbaar.
Door tijdnood bleven nog veel vragen onbeantwoord, waarop de gemeenteraad nog antwoord wil, voor ze beslist of het COA door mag met zijn plannen. De raadsleden willen onder meer de ervaringen horen die het stadsbestuur opdeed in 2016, toen besloten werd tot een AZC in de Prins Willem Alexanderkazerne. Dat AZC is er nooit gekomen, omdat het aantal vluchtelingen afnam.
Uitsluitsel in februari
Het COA wil nog voor de zomer de haalbaarheid van zijn plannen onderzoeken. ‘Dat wordt krap’ nu de raad een besluit pas op 2 februari volgend jaar zal nemen.