5 burgemeesters vlnr: Piever Verhoeve (Gouda), Marian van der Weele (Monnickendam), Fedde (Madurodam), Danny de Vries (Oudewater), Reinie Melissant (Gorinchem)
In Madurodam is een historisch oneffenheidje weggewerkt. In het Hof van Nederland, een attractie op mensenformaat, wordt de 'geboorte van Nederland als zelfstandige staat' herdacht: de eerste Vrije Statenvergadering van twaalf Hollandse steden in Dordrecht in 1572. Burgemeester Danny de Vries van Oudewater ontdekte dat slechts acht steden met een wapen vertegenwoordigd zijn. Zijn stad ontbrak, net als Gouda, Gorinchem en Monnickendam. Met zijn drie collega's uit die steden heeft hij dit rechtgezet door de onthulling van vier banieren. Dat gebeurde precies 450 jaar na die historische bijeenkomst.
Madurodam heeft niet alleen miniatuurgebouwen. Sinds zeven jaar staat hier ook de (nagebouwde) gevel van een voormalig Dordts klooster waar de Statenvergadering gehouden werd; het Hof van Nederland. Binnen wacht 'een belevingsexpositie': met filmbeelden, muziek en effecten wordt getoond hoe de steden onder leiding van Willem van Oranje af wilden van de Spaanse koning Filips de tweede. Hier werd de basis gelegd voor de Nederlanden, waar iedereen vrij is om zelf te denken, een geloof te kiezen en te zijn wie je bent.
In de expositieruimte zijn acht ramen met de stadswapens van de 'samenzweerders', want zo kun je de steden wel noemen, volgens burgemeester Pieter Verhoeve van Gouda. 'Filips was wel de wettige vorst. Het is te vergelijken met nu zeggen, we laten Mark Rutte links liggen, en gaan onze eigen weg.' De wapens in de ramen hebben gezelschap gekregen van vier banieren: Oudewater en Monnickendam boven de ingang, Gorinchem en Gouda boven de uitgang.
'Blijven werken aan vrijheid en vrede'
'Vrijheid, verdraagzaamheid, verbondenheid en verscheidenheid zijn waarden die onder druk staan', zei burgemeester De Vries bij de plechtigheid. 'Nederland is de laatste jaren veel intoleranter geworden. Herdenken is van groot belang. We moeten blijven werken aan vrijheid en vrede en er is nog veel werk te verzetten. Als je aandacht geeft aan de herdenking van 1572 moet het wel kloppen.'
De Vries toonde zich verheugd over de voortvarendheid waarmee het foutje is verholpen. Hoe dat ooit is ontstaan, is volgens Madurodam niet te achterhalen: de mensen die bij de komst van de attractie betrokken waren, zijn niet meer in dienst. Het park is wel van plan om bij de geplande uitbreiding nog meer belangrijke momenten uit de Nederlandse geschiedenis te gaan laten zien.
Herdenkingsjaar 1572
In heel Nederland wordt dit jaar 1572 herdacht als keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog, waarin de Nederlanden onder leiding van Willem van Oranje in opstand kwamen tegen de Spaanse bezetters. Dat begon met een voorzichtige zegetocht van de Watergeuzen op 1 april 1572 met de inname van Den Briel en kreeg een vervolg met de eerste Vrije Statenvergadering van twaalf Hollandse steden in Dordrecht (19 tot en met 23 juli). Die steden waren Alkmaar, Dordrecht, Edam, Enkhuizen, Gorinchem, Gouda, Haarlem, Hoorn, Leiden, Medemblik, Monnickendam en Oudewater.
In het herdenkingsjaar staan de thema's vrijheid, verscheidenheid, verbondenheid en verdraagzaamheid centraal. Maar er is ook aandacht voor de zwarte kanten van de strijd, zoals de moord in Gorinchem negentien Rooms-Katholieke martelaren.
Sommige historici betreuren dat het herdenkingsjaar zich alleen tot Nederland beperkt: in 1572 hoorde België als de Zuidelijke Nederlanden er ook nog bij.